Porażki u dziecka, nastolatka, dorosłego. Jak poradzić sobie z porażką?

Życie każdego z nas to pasmo sukcesów i porażek: sukcesów, które nas cieszą, uskrzydlają, dają radość oraz porażek, które są hamulcem w działaniu ale i mogą stanowić motywację do zwiększonego wysiłku. Jakie sukcesy i porażki przeżywamy w życiu, co zrobić, by przeżyć realny sukces? Jak radzić sobie z porażką i przekształcić ją w coś dobrego?

Sukces to spełnienie marzenia, dotarcie do celu, ziszczenie się naszych planów. To coś, na co czekaliśmy. Sukcesem może być:

• dobra ocena w szkole,
• zdanie egzaminu,
• zdobycie uczucia ukochanej osoby,
• kupno czegoś w promocyjnej cenie,
• zdobycie wymarzonej pracy,
• dostanie awansu,
• wybudowanie domu itd.

Jak osiągnąć sukces i wyciągać wnioski z porażek?

Jak sprawić, by przeżycie sukcesu było bardziej realne i prawdopodobne? Poniżej 10 ciekawych porad.

1. Bierz odpowiedzialność za siebie i swoje działania
Osoba, która marzy o sukcesie powinna być odpowiedzialna za siebie i swoje działania. Wszystko powinna robić świadomie i w jakimś celu. Tutaj nie ma miejsca na przypadki.

2. Myśl pozytywnie i otaczaj się pozytywnymi ludźmi
Jeśli chcesz odnieść sukces pamiętaj, że w Twoim życiu nie ma miejsca na kontakty z pesymistami, malkontentami i osobami toksycznymi. Unikaj ich, a otaczaj się osobami pozytywnymi, aktywnymi, optymistycznie nastawionymi do świata. Dzięki ich nastawieniu Ty również zaczniesz pozytywnie myśleć, a to już - naprawdę! - pół sukcesu.

3. Bądź człowiekiem świadomym swojej wartości swoich możliwości
Jeśli marzy Ci się osiągniecie sukcesu, musisz uwierzyć w siebie, być osobą świadomą swoich możliwości ale i ograniczeń. Korzystaj ze swoich zalet i walcz ze słabszymi stronami, aby nie hamowały się na drodze do sukcesu!

4. Miej plany, marzenia i dąż do ich spełnienia
Jeśli chcesz odnieść sukces musisz wiedzieć, co on dla Ciebie oznacza, co będzie Twoim sukcesem? Jeśli sprecyzujesz swoje plany i marzenia o wiele łatwiej będzie Ci dojść do sukcesu, czyli ich spełnienia.

5. Stawiaj na zdrowy styl życia, w tym aktywność fizyczną
Choć może wydać Ci się to dziwne, zdrowy styl życia jest ważny na drodze do sukcesu. Pozwala Ci zachować zdrowie fizyczne i psychiczne, a to już niejako pół sukcesu. Jeśli będziesz osobą zdrową ale i radosną, pozytywnie nastawioną do świata, o wiele łatwiej będzie Ci aktywnie działać na rzecz swojego sukcesu.

6. Dokształcaj się, stawiaj na samorozwój
Jeśli marzysz o sukcesie nie zaszkodzi… postawić na siebie. Dbaj o siebie, dokształcaj się, rozwijaj w wybranych sferach. Masz okazję zapisać się na ciekawy kurs, studia podyplomowe, odbyć ciekawą podróż? Działaj, nigdy nie wiesz, czy to nie droga do kolejnego, życiowego sukcesu.

7. Działaj, ryzykuj, bądź człowiekiem aktywnym
Sukces nie przyjdzie do Ciebie sam, aby dojść do czegoś w życiu trzeba… iść, czyli działać, być człowiekiem aktywnym, a czasami nawet zaryzykować. Nie bój się podejmować ryzyka w życiu! Pamiętaj, lepiej zaryzykować i stracić niż żałować, że się nie zaryzykowało!

8. Panuj nad swoimi emocjami
W drodze do sukcesu możesz przezywać wiele różnorodnych emocji, zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych. Ważna jest umiejętność ich nazywania, kontrolowania oraz radzenia sobie, zwłaszcza z tymi trudnymi.

9. Doceniaj samotność ale i innych ludzi
Ludzie zorientowani na cel powinni znaleźć balans między przebywaniem wśród ludzi a samotnością. Korzystaj z towarzystwa innych, ucz się od nich - ale pamiętaj, że potrzebujesz również chwili dla siebie, najlepiej w samotności. Możesz wtedy spokojnie pomyśleć, zastanowić się nad sobą i swoim życiem, przeanalizować swoje plany i marzenia.

10. Nie bój się porażki
Nie oszukujmy się, na drodze do sukcesu czeka nas wiele zdarzeń, w tym niestety również porażki. Nie obawiaj się ich, potraktuj każde niepowodzenie jak wyzwanie i cenną lekcję. Korzystaj z porażek i staraj się, aby uczyły się na przyszłość.

Druga część artykułu dotyczyć będzie mniej lubianej tematyki, a dokładniej… porażek. Nikt nie lubi doświadczać porażki; to wydarzenie przykre kojarzące się ze smutkiem, uczuciem przegrania, straconej szansy. Co może być dla nas porażką? Praktycznie wszystko, każdy z nas bowiem ma inne plany, marzenia, wartości. Warto przeanalizować to w kontekście wieku, jakie porażki przeżywają dzieci i jak na nie reagują? Jak wygląda to w przypadku nastolatków, osób dorosłych? Odpowiedzi poniżej.

Porażki u dziecka

Pierwsze porażki pojawiają się już w wieku dziecięcym. Co maluchy rozpatrują w kategorii porażki i jak może to wpłynąć na ich życie i samoocenę? Dla dziecka porażką może być wykonanie źle tego, co sobie zaplanowało, np. nieprawidłowe ułożenie klocków, puzzli czy układanki. W kategorii porażki dzieci rozpatrują także przegraną w grze, np. planszowej. Może tak rozpatrywać także niepowodzenia towarzyskie, np. gdy kolega nie chce się już z nim bawić. Porażki pojawiają się również w szkole, może być nią zła ocena, upomnienie od nauczyciela, niepowodzenie w konkursie, zawodach itp. Na silne emocje, towarzyszące przeżywaniu porażki są mocniej narażone dzieci spokojne, nieśmiałe, wrażliwe, zalęknione.

Jak pomóc dziecku radzić sobie z porażką?

• Przede wszystkim: pozwól mu na przeżycie porażki, kiedyś w końcu i tak jej doświadczy, nawet jeśli - jako rodzice - będziecie je bardzo przed tym chronili, doświadczanie porażek, choć przykre, jest cenną lekcją i ważnym doświadczeniem.
• Przygotuj dziecko do poradzenia sobie z porażką, uwrażliwiaj je na to, że nie zawsze będzie we wszystkim najlepsze, jest to szczególnie istotne w przypadku jedynaków.
• Naucz dziecko przegrywać, powiedz, że nie zawsze nam się wszystko udaje, że czasami musimy przegrać, aby ktoś inny mógł wygrać.
• Naucz dziecko cieszyć się z czyjegoś sukcesu, np. gdy mama wygra w grze ale i Ty ciesz się, gdy ono wygra, pogratuluj mu itp.
• Gdy widzisz, że dziecko cierpi, przeżywając porażkę, pozwól mu na emocje, wytłumacz, ze to normalne, że się smuci, jest złe, wyjaśnij, dlaczego: "Widzę, że jesteś smutny, sądzę, że to przegrana w grze wprawiła Cię w taki nastrój. Masz prawo się smucić, ponieważ pewnie chciałeś wygrać, ale tym razem dziadek był lepszy. Pogratulujmy mu, na pewno będzie mu miło, następnym razem może uda Ci się go pokonać".
• Wyposaż dziecko w sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami, które mogą pojawić się w przypadku przeżywania porażki, wymyślcie metody radzenia sobie ze smutkiem (np. przytulenie do mamy, spacer, zabawa z siostrą) oraz złością (np. słuchanie muzyki, zabawa z psem itp.). Gdy dziecko poczuje wyżej wymienione emocje będzie wiedziało, jak sobie z nimi poradzić.
• Reaguj na wszelkie zachowania agresywne, pojawiające się jako następstwo porażki. Tłumacz dziecku, że agresywnym zachowaniem nie zmieni tego, co się wydarzyło, może za to postarać się bardziej, aby następnym razem odnieść sukces.

Porażki nastolatków

Co z kolei może być porażką dla nastolatka? Jest to tak szczególny okres w życiu człowieka, że praktyczne każde wydarzenie może urastać do rangi porażki. Dla dorastającej osoby porażką może być zawiedziona miłość, zła ocena, niepowodzenie towarzyskie, niedostanie się do wymarzonej szkoły, dla dziewczyny przybranie kilku kilogramów (nawet, jeśli jest to podyktowane burzą hormonalną w młodym organizmie). Porażka dla nastolatka może być przyczyną znacznie pogorszonego nastroju, mogą pojawić się zachowania agresywne, objawy buntu, niechęć do działania, izolacja społeczna, bierność.

Jak pomóc nastoletniemu dziecku poradzić sobie z porażką?

Nie wyśmiewaj emocji dziecka, nie neguj porażki, jeśli nastolatek tak to klasyfikuje, uszanuj to i pokaż dziecku, że je rozumiesz. Zamiast mówić: "Daj spokój, nie przejmuj się, nie ten chłopak to inny, zresztą ten Krzysiek od początku mi się nie podobał", powiedz: "Rozumiem, że rozstanie z Krzysiem jest dla Ciebie trudnym doświadczeniem. Był Ci bliski i skrzywdził Cię Waszym zerwaniem. Masz prawo się smucić, złościć, nawet płakać. Jeśli chcesz, możemy porozmawiać, pamiętaj, że zawsze możesz liczyć na moje wsparcie". W ten sposób dziecko poczuje, że rozumiesz jego emocje i chętniej zwierzy Ci się, wyżali. Jeśli jednak widzisz, że młody człowiek chce zostać sam, np. żeby popłakać lub woli rozmawiać z kimś z rówieśników: uszanuj to. Daj mu czas na uporządkowanie emocji, bądź obok, ale nie narzucaj się.

Porażki osób dorosłych

Co może być porażką dla osoby dorosłej? Zwykle są to zarówno niepowodzenia w sferze prywatnej, jak i zawodowej, np. rozstanie z partnerem, rozwód, utrata pracy. Dla kobiety porażką może być przybranie kilogramów, np. po ciąży, subiektywne niesprawdzanie się w roli matki czy żony. Z kolei dla mężczyzny porażką może być zawód miłosny czy niepowodzenia w pracy, np. gdy to kolega dostanie awans. Uczymy swoje dzieci radzenia sobie z niepowodzeniami, a jak samemu poradzić sobie z porażką w dorosłym życiu?

• Nie rozpamiętuj porażki, stało się? Dobrze, więc przeanalizuj sytuację i wyciągnij z niej wnioski: będzie to dla Ciebie cenna lekcja i ważne doświadczenie.
• Postaraj się zobaczyć w każdej porażce coś dobrego, np. straciłeś pracę? Może to czas na spełnienie marzeń o założeniu własnej firmy? Rozpadł się Twój związek? Zainwestuj w siebie, wyjedź na wakacje, idź na studia podyplomowe, zapisz się na kurs językowy lub do szkoły tańca.
• Daj sobie prawo na popełnienie błędu, nie obwiniaj się o każdą porażkę ale i nie szukaj przyczyn jedynie na zewnątrz, postaraj się spojrzeć na sytuację z dystansem.

Porażki u osób w wieku dojrzałym

Czy osoby dojrzałe, w tym seniorzy również ponoszą porażki? Co można zakwalifikować jako porażkę u takiej osoby? Może to być na przykład ogólna ocena swojego życia, gdy osoba dojrzała stwierdzi, że jej życie było nudne, niczego nie osiągnęła, może być to dla niej źródłem życiowej porażki. W tych kategoriach może rozpatrywać również niepowodzenia swoich dzieci i wnuków, osoby starsze bardzo przezywają to, że bliscy nie są szczęśliwi.

Jak pomagać starszej osobie w poradzeniu sobie z porażką?

Na pewno dużo z nią rozmawiać, przypominać, co dobrego spotkało ją w życiu, mówić, że jest dla nas ważna i wyjątkowa.